Арманистон ҳукуматининг ғарбпараст сиёсати, Россиянинг Арманистонни ҳарбий қўллаб-қувватлашни тўхтатиши иккинчи Қорабоғ урушидан кейин икки давлат ўртасидаги муносабатларнинг аста-секин ёмонлашишига ва арман жамиятида Россияга қарши кайфиятнинг кучайишига олиб келди. Озарбайжон билан чегарадаги тўқнашувлар чоғида, Ереван бир неча бор Россиядан ва КХШТдан ҳарбий ёрдам сўраган, бироқ ололмаган.
Тўғри, Ереванга Озарбайжон билан чегарада КХШТ ҳарбий миссиясини жойлаштириш таклифи билдирилган, Никол Пашинян ҳукумати буни рад этган.
Бошқа томондан, сўнгги пайтларда Ғарб воситачилигида Озарбайжон ва Арманистон ўртасида тинчлик келишуви бўйича музокаралар бир неча бор қайта тикланди, бу борада расмий Москва турли даражаларда чинакам хавотир билдирган. Ғарбнинг Кремлдаги воситачилиги «Россияни Жанубий Кавказ минтақасидан сиқиб чиқариш режаларининг бир қисми» деб аталади.
Арманистонда Россияга қарши кайфият тобора кучайиб бормоқда
Шунга қарамай, сўнгги кунларда россиялик эксперт ва дипломатик доираларда Москва минтақани тарк этиш ниятида эмаслиги ва бундан ташқари у ўзини ҳамон Арманистоннинг, шунингдек, Қорабоғ арманларининг ягона «нажоткори» деб билиши ҳақида хабарлар кўпаймоқда.
«Жанубий Кавказ Россиянинг миллий манфаатлари зонаси бўлгани учунгина Россиянинг Жанубий Кавказдан чиқиб кетиши мумкин эмас», дейди россиялик социолог ва халқаро муносабатлар бўйича эксперт Алексей Токарев. – Айрим давлатлар, жумладан, жаҳон кучлари бизни минтақадан сиқиб чиқаришга, Арманистон билан алоқаларни ривожлантиришга уринаётганига қарамай, Россия бу ердан кетмайди. Тўсатдан миллий манфаатларимиздан воз кечишга қарор қилишимиз учун ҳеч қандай сабаб кўрмаяпман. Россия Арманистоннинг иттифоқчиси, Арманистон эса Россиянинг иттифоқчиси.
Тахминан худди шундай позицияни Россиянинг Арманистондаги элчиси Сергей Копиркин арман оммавий ахборот воситаларига берган интервьюсида билдирди. Унинг сўзларига кўра, икки томонлама муносабатларнинг асосини Россия ва Арманистон ўртасидаги хавфсизлик соҳасидаги ҳамкорлик ташкил этади.
«102-ҳарбий база фаолият олиб боряпти, чегарачиларимиз сони кўпайди, Арманистон-Озарбайжон чегараси ҳудудларида кузатув пунктлари мавжуд», - деган Россия элчиси. – Албатта, минтақавий хавфсизликни таъминлашда Тоғли Қорабоғдаги тинчликпарвар контингентимиз муҳим омил бўлмоқда. Афсуски, вақти-вақти билан унга нисбатан танқидий мулоҳазалар билдирилмоқда, бироқ бу Тоғли Қорабоғдаги арман аҳолисининг хавфсизлиги ва ҳаётини таъминлашнинг асосий омили эканлигини инкор эта олмайди. Ҳозир ҳам, йўлак ёпилган шароитда тинчликпарварлар инсонпарварлик инқирозининг олдини олиш, у ерга ҳаётни таъминлаш ва озиқ-овқат етказиб беришда муҳим роль ўйнамоқда. Сиз Россияга, Россия тинчликпарвар контингентига қарши баъзи даъволар қўйишингиз мумкин, аммо Россиянинг мавжудлиги хавфсизликнинг ва вазиятнинг кескинлашишига йўл қўймасликнинг жуда муҳим омили бўлганлиги ва шундай бўлиб қолиши, менимча, ҳеч қандай далил талаб қилмайди.
Копиркин, шунингдек, Россия ҳеч қандай тарзда расмий Ереван олдидаги тегишли келишувлар доирасида мустаҳкамланган мажбуриятларидан воз кечмаслигини таъкидлади.
